Gjuha Shqipe I - II - Plan programi Gjuha Shqipe I

Universiteti i Prishtinës

Fakulteti i Filologjisë

Lënda: Gjuhë shqipe I

Lëndë obligative. Niveli bachelor.

Viti i I i studimeve. Semestri I

Numri i orëve në javë: 2 + 2 (1+1)

Kodi ose shifra e lëndës:

Vlera në kredi ECTS : 5

Koha/lokacioni: E enjte: 12.00-13.30 ( ligjërata), salla nr. 51.

Mësimdhënësi i kursit: Prof. ass. dr. Haki Hysenaj

Detaje kontaktuese: Zyra nr. 131. Telefoni: 044-125005. E-mail: h_hysenaj@hotmail.com dhe h_hysenaj@yahoo.com. Konsultime me studentë: të martën nga 10-12 dhe të enjten 10-12.

Qëllimet e kursit: Përvetësimi i lëndës dhe aftësimi i studentëve për ta zbatuar atë edhe praktikisht.

Rezultatet e pritura të nxënies:

Pas përfundimit të këtij kursi studentët do të jenë në gjendje:

1. Të flasin dhe të shkruajnë rrjedhshëm gjuhën e sotme shqipe.

2. Do të aftësohen për të bërë punë të suksesshme në procesin e mësimdhënies të gjuhëve të huaja, duke fituar paraprakisht njohuri të mjaftueshme nga kursi i gjuhës së sotme shqipe.

3. Do të aftësohen për të bërë përkthime të mira nga gjuhët që studiojnë në gjuhën shqipe dhe anasjelltas.

4. Do të aftësohen për të hartuar shkresa akademike si dhe lloje të tjera shkrimesh letrare.

Metodologjia e mësimdhënies: Ligjërata, ushtrime, diskutime, punime seminari, detyra shtëpie.

Literatura bazë : ASHRSH; Gramatika e gjuhës shqipe, Tiranë, 1995; Ali Jashari dhe Flutura Çitaku: Gramatika e gjuhës shqipe 1- Morfologjia, Prishtinë, Zero Print, 2011; Beci; Gramatika e gjuhës shqipe për të gjithë, Shkodër, 2000; Bahri Beci, Gramatika e gjuhës shqipe për mësimdhënësit e gjuhës shqipe; Anastas Dodi, Fonetika e gjuhës së sotme shqipe, Tiranë 2004; Jani Thomaj, Leksikologjia e gjuhës shqipe, Tiranë, 1984.

Plani i detajuar i mësimit:

I Java e parë:

Ligjërimi, gjuha, të folurit

a) Karakteri tingullor i ligjërimit (Çdo gjuhë i ka tingujt e vet tipikë)

b) Funksionet e ligjërimit

c) Gjuha dhe përbërësit e saj

Tingujt e gjuhës shqipe

ç) Nyjëtimi

d) Zanoret

dh) Bashkëtingëlloret

Literatura: Andre Martinet, Elemente të gjuhësisë së përgjithshme; Prishtinë, 1974. Bahri Beci. Anastas Dodi, Fonetika e gjuhës së sotme shqipe, Tiranë, 2004.

II: Java e dytë:

Shtresat leksikore të gjuhës shqipe

a) Struktura e fjalës

b) Tipat e fjalëve nga pikëpamja e përbërjes strukturore

c) Fjalët e thjeshta

ç) Fjalët e përbëra

d) Mënyrat dhe tipat e fjalëformimit

Literatura: ASHRSH; Gramatika e gjuhës shqipe, Tiranë, 1995. Ali Jashari dhe Flutura Çitaku: Gramatika e gjuhës shqipe 1- Morfologjia, Prishtinë, Zero Print, 2011. Bahri Beci, Gramatika e gjuhës shqipe për të gjithë, Shkodër, 2000. Jani Thomaj, Leksikologjia e gjuhës shqipe, Tiranë 1984.

III Java e tretë: Semantikë

a) Fusha kuptimore e fjalës

b) Kuptimi i figurshëm i fjalëve në shqipe

c) Homonimet

ç) Sinonimet

d) Antonimet

dh) Shprehjet frazeologjike

Literatura: Jani Thomaj, Leksikologjia e gjuhës shqipe, Tiranë, 1984. Bahri Beci, Gramatika e gjuhës shqipe për të gjithë, Shkodër, 2000.

IV Java e katërt:

Hyrje në morfologji

a). Pjesët e ndryshueshme dhe të pandryshueshme të ligjëratës

b). Emri

c) Funksioni gramatikor dhe kuptimi

ç) Grupet leksiko-gramatikore të emrit

d) Emrat e përgjithshëm dhe të përveçëm

dh) Emra frymorësh dhe emra jofrymorësh

e) Emra konkretë dhe emra abstraktë

ë) Emra të numërueshëm dhe të panumërueshëm

f) Emrat e lëndës

g) Kategoritë gramatikore të emrit

gj) Gjinia, numri, rasa, trajta

h) Lakimi i emrave

V Java e pestë:

Mbiemri

a). Funksionet sintaksore

b). Mbiemrat cilësorë dhe marrëdhëniorë

c) Kategoritë gramatikore të mbiemrave

ç). Gjinia, numri, rasa

d) Lakimi i mbiemrave

dh) Shkallët e mbiemrit

e) Formimi i mbiemrave

Literatura:ASHRSH; Gramatika e gjuhës shqipe, Tiranë, 1995. Ali Jashari dhe Flutura Çitaku: Gramatika e gjuhës shqipe 1- Morfologjia, Prishtinë, Zero Print, 2011. Bahri Beci, Gramatika e gjuhës shqipe për të gjithë, Shkodër, 2000.

VI Java e gjashtë:

a) Numërori

b) Thyesat

Vlerësimi i parë intermediar (test provues)

VII. Java e shtatë

Përemri

a) Kuptimi, veçoritë morfologjike dhe sintaksore

b) Klasifikimi i përemrave

Literatura: ASHRSH; Gramatika e gjuhës shqipe, Tiranë, 1995. Ali Jashari dhe Flutura Çitaku: Gramatika e gjuhës shqipe 1- Morfologjia, Prishtinë, Zero Print, 2011, Bahri Beci, Gramatika e gjuhës shqipe për të gjithë, Shkodër, 200.

IIX Java e tetë:

Llojet e përemrave dhe funksionet e tyre

a) Përemrat vetorë

b) Përemrat vetvetorë

c) Përemrat dëftorë

ç) Përemrat pronorë

d) Përemrat pyetës

dh) Përemrat lidhorë

e) Përemrat e pacaktuar

IX Java e nëntë:

Sistemi foljor i shqipes standarde

a) Klasifikimi i foljeve sipas funksionit dhe kuptimit

b) Foljet ndihmëse dhe gjysmë ndihmëse

c) Foljet kalimtare dhe jokalimtare

ç) Kategoritë gramatikore të foljes ( veta, numri, diateza)

d) Kategoria gramatikore e mënyrës

dh) Kategoria gramatikore e kohës

X Java e dhjetë:

Zgjedhimi i foljeve

a) Zgjedhimi i I-rë

b) Zgjedhimi i II-të

c) Zgjedhimi i III-të

ç) Foljet e parregullta

d) Format e shtjelluara dhe të pashtjelluara

dh) Format gramatikore të mënyrës dëftore

d) Format gramatikore të mënyrës habitore

Literatura: ASHRSH; Gramatika e gjuhës shqipe, Tiranë, 1995, Ali Jashari dhe Flutura Çitaku: Gramatika e gjuhës shqipe 1- Morfologjia, Prishtinë, Zero Print, 2011.

XI Java e njëmbëdhjetë:

Format gramatikore të foljes (vazhdim)

a) Format gramatikore të mënyrës lidhore

b) Format gramatikore të mënyrës kushtore

c) Format gramatikore të mënyrës kushtore

ç) Format gramatikore të mënyrës urdhërore

d) Format e pashtjelluara të foljes

-pjesorja

-paskajorja

-përcjellorja

XII Java e dymbëdhjetë:

Formimi i foljeve

a) Foljet e prejardhura

b) Formimi parashtesor

c) Formimi prapashtesor

ç) Formimi me parashtesa e prapashtesa

d) Foljet e përbëra

dh) Foljet e përngjitura

Literatura: ASHRSH; Gramatika e gjuhës shqipe, Tiranë, 1995. Ali Jashari dhe Flutura Çitaku: Gramatika e gjuhës shqipe 1- Morfologjia, Prishtinë, Zero Print, 2011.

XIII Java e trembëdhjetë:

Pjesët e pandryshueshme të ligjëratës:

a) Ndajfolja

-klasifikimi i ndajfoljeve

-shkallët e ndajfoljeve

-formimi i ndajfoljeve

-lokucionet ndajfoljore

b) Parafjala

-njohuri të përgjithshme

-parafjalët e rasës emërore

-parafjalët e rasës gjinore

-parafjalët e rasës kallëzore

-parafjalët e rasës rrjedhore

XIV Java e katërmbëdhjetë

a) Lidhëza

b) Pjesëza

c) Pasthirrma

XV Java e pesëmbëdhjetë

Vlerësimi i dytë intermediar (test provues)

Literatura shtesë:

1. M. Çeliku, M. Karapinjolli, R. Stringa: Gramatika praktike e gjuhës shqipe, Tiranë, 2004.

2. Mehmet Çeliku, Çështje të shqipes letrare, Tiranë, 2001.

3. ASHRSH; Për pastërtinë e gjuhës shqipe, Tiranë, 1998.

4. IAP, Drejtshkrimi i gjuhës shqipe, Prishtinë, 1974

5. ASHRSH, Fjalori drejtshkrimor i gjuhës shqipe, Tiranë, 1976

6. Vepra letrare dhe tekste të shkruara në dialekte të shqipes

Provimi mbahet me shkrim dhe me gojë.